Trong diễn trình lịch sử, cùng với hoạt động sản xuất nông nghiệp, TP Đà Nẵng là nơi đã sản sinh ra nhiều nghề truyền thống nức tiếng khắp vùng. Trong quá khứ xa xôi, đây chỉ là những nghề phụ của một số hộ gia đình trong các cộng đồng làng xã, nhưng các nơi đều biết đến “Nước mắm Nam Ô”.
Trải qua thời gian tồn tại và phát triển, các nghề này đã trở thành một bộ phận quan trọng trong truyền thống lịch sử, văn hóa của mỗi làng quê nơi đây và góp phần vào việc định hình cho những giá trị văn hóa trên mảnh đất Đà Nẵng thêm phong phú, đặc sắc.
Tuy nhiên, ngày nay nhiều giá trị văn hóa của các làng nghề thủ công truyền thống dần bị mai một, những ý nghĩa văn hóa của các sản phẩm truyền thống ít được các thế hệ sau tiếp thu và phát huy một cách đúng mực, dễ dẫn đến mất bản sắc. Cùng với đó, các làng nghề hiện cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt bởi các sản phẩm mới. Điều này khiến cho các làng nghề truyền thống ở Việt Nam nói chung và vùng đất Quảng Nam – Đà Nẵng nói riêng không tránh khỏi mai một dần.
Với mong muốn góp phần bảo tồn, phát huy và truyền dạy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp và bản sắc riêng có của các nghề, làng nghề truyền thống xứ Quảng, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam lần thứ XV (23/11/2004 – 23/11/2019), Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức chương trình “Nghệ nhân trao truyền” với chủ đề “Mặn mòi vị biển Nam Ô”.
Chương trình tổ chức nhằm tôn vinh, bảo tồn và quảng bá về một nghề truyền thống ở vùng biển Nam Ô (Đà Nẵng) – Nghề làm nước mắm. Đồng thời, chương trình cũng nhằm gửi gắm ước mơ, trao truyền tri thức của người nghệ nhân và để công chúng – nhất là thế hệ trẻ được dịp tìm hiểu, khám phá và trải nghiệm thực tế những giá trị văn hóa đặc sắc của nghề làm nước mắm Nam Ô.
Thời gian diễn ra từ 8h đến 11h, ngày 22 tháng 11 năm 2019 (Thứ sáu). Địa điểm: Bảo tàng Đà Nẵng – 24 Trần Phú, Tp Đà Nẵng. Với thành phần tham gia, gồm Nghệ nhân làng nghề nước mắm Nam Ô; Nghệ nhân Trần Ngọc Vinh – Chủ tịch hội làng nghề nước mắm Nam Ô; Khách mời tham dự Giảng viên, Sinh viên Khoa Du lịch trường – Đại học Duy tân, Giảng viên, Sinh viên Khoa Hóa thực phẩm – Đại học Bách khoa; Giảng viên, Sinh viên Khoa Công nghệ thực phẩm – Trường Cao đẳng Lương thực – Thực phẩm; Công chúng tham quan Bảo tàng Đà Nẵng
Với nội dung chương trình: Giới thiệu lịch sử hình thành và phát triển của làng nghề nước mắm Nam Ô; Những thuận lợi và khó khăn làng nghề nước mắm Nam Ô trong giai đoạn hiện nay; Hướng dẫn quy trình làm nước mắm Nam Ô: Nguồn nguyên liệu và dụng cụ chế biến, Kĩ thuật và quy trình chế biến nước mắm…Khách mời giao lưu với nghệ nhân; Khách mời trải nghiệm quy trình làm mắm và trải nghiệm ẩm thực với mắm Nam Ô.
Được biết, nhiều làng lân cận Nam Ô cũng chế biến loại nước mắm này, nhưng không thành công. Theo những gia đình có truyền thống chế nước mắm Nam Ô thì việc chế biến phải có bí quyết và đòi hỏi công phu, chỉ sơ ý là nước mắm mất ngon. Từ xa xưa, nước mắm Nam Ô đã rất nổi danh. Ngày Tết, ngày lễ, người dân trong cũng như ngoài tỉnh ai cũng muốn có chai nước mắm Nam Ô.
Đắc Bình
