Trong không gian trưng bày các hiện vật trước năm 1975 tại Bảo tàng Đà Nẵng nhiều người trẻ hứng thú với chiếc “xế” lạ cứ mãi tới lui, xuýt xoa và chụp ảnh cùng.
Ngày nay, dường như mỗi gia đình đều có ít nhất một chiếc xe máy làm phương tiện di chuyển và phục vụ những công việc trong cuộc sống hàng ngày. Theo dòng chảy của thời gian những mẫu xe máy ngày càng được cải tiến trông đẹp hơn, chất lượng tốt hơn, mẫu mã đa dạng hơn,… Có những mẫu hiện nay không còn được sản xuất nữa. Nhưng cái tên của nó vẫn được in rất sâu trong ký ức của nhiều người.
Xe đạp máy Goebel là một trong số đó. Ra đời từ những năm 50 của Thế kỷ XX tại Đức, mẫu xe Goebel sở hữu kiểu dáng đậm chất cổ điển, thanh lịch theo phong cách châu Âu. Tại Việt Nam, mẫu xe đạp máy Goebel đã từng được bán ở trong khoảng thập niên 60 tại khu vực miền Nam. Ngày nay, mẫu xe này vẫn còn nhưng đa số đều đã cũ nát theo thời gian.
Chiếc Goebel có tuổi đời 60 năm trưng bày trong Bảo tàng Đà Nẵng được ông Hoàng Văn Lai ngụ tại đường Hoàng Diệu (Đà Nẵng) chuyển giao vào năm 2010.
Theo chủ nhân, ông mua xe này từ năm 1968 để sử dụng đi lại hàng ngày. Một chiếc Goebel vào thời đó có giá tiền không nhỏ với người dân nên xe luôn được ông giữ gìn cẩn thận, tân trang khi xuống cấp. Chiếc Goebel sở hữu thiết kế lạ mắt như bình xăng bầu đặt trước tay lái, ghi-đông vòng về hai bên thành hình chữ U giống xe đạp. Phía trước chiếc xe là một đèn pha tròn, rời với chóa thuôn dài. Ra đời từ lâu nhưng Goebel vẫn có các chi tiết tương đương những mẫu xe máy phổ thông hiện nay như phanh đùm phía trước, phuộc ống lồng… Goebel được trang bị động cơ 2 kỳ xi-lanh đơn với dung tích 48cc. Chiếc xe không được trang bị hệ thống đề, thay vào đó người dùng sẽ phải sử dụng bàn đạp để nổ máy. Lúc hết xăng, người lái vẫn có thể sử dụng bàn đạp như một chiếc xe đạp bình thường. Không có yên sau nhưng xe thiết kế có baga và chỗ để chân cho người ngồi sau. Xe Goebel được vận hành thông qua bàn đạp. Muốn nổ máy người lái xe dựng chân chống đứng và bắt đầu đạp cho đến khi làn khói trắng nghi ngút thải ra từ ống xả thì chiếc xe hai thì mới trong tình trạng hoạt động. Ngoài công dụng khởi động, bàn đạp trên những chiếc Goebel còn được sử dụng như một chiếc xe đạp mỗi khi xe hết nhiên liệu. Theo năm tháng màu sơn xe đã hoen gỉ nhưng hầu hết các chi tiết còn nguyên bản, chỉ thay lốp và hàn lại ống bô khi đưa về bảo tàng.
Thời gian cứ thế đi qua, các loại xe máy đạp như chiếc Goebel này chỉ còn nằm trong tay các nhà sưu tập hoặc bảo tàng để nhìn ngắm và hoài cổ. Dường như những du khách lớn tuổi khi đến bảo tàng xem lại chiếc xe này lại nhớ về những thời đã xa.
Trương Thế Liên
