Trong sưu tập kỷ vật cách mạng của Bảo tàng Đà Nẵng, những cuốn sổ ghi chép luôn gây ấn tượng mạnh bởi trên những hiện vật ấy luôn mang đậm dấu ấn cá nhân. Từ nét chữ, văn phong đến nội dung ghi chép đều thể hiện tính cách, nỗi trăn trở của những người chiến sỹ cách mạng. Trong số đó, cuốn sổ ghi chép của ông Hồ Nghinh luôn dành được sự quan tâm đặc biệt. Đây là kỷ vật gắn bó với cuộc đời hoạt động của một chiến sỹ cách mạng kiên trung, một vị lãnh đạo vừa có tâm vừa có tầm, luôn được người dân Quảng Nam, Đà Nẵng nhắc đến với lòng kính trọng, biết ơn sâu sắc.
Ông Hồ Nghinh tên thật là Hồ Hữu Phước, sinh ngày 15/02/1913, tại xã Duy Trinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Ông tham gia hoạt động cách mạng từ năm 17 tuổi. Năm 1945, ông tham gia khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám, sau đó, ông được cử làm Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Duy Xuyên. Trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, ông đã giữ nhiều chức vụ quan trọng như: Ủy viên Thường vụ Khu ủy V, Ủy viên Chủ tịch đoàn Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (1962); Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Đà (1962 – 1972), Bí thư Đặc khu ủy Quảng Đà (1967 – 1975). Sau năm 1975, ông Hồ Nghinh được bầu giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban Quân quản thành phố Đà Nẵng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam – Đà Nẵng (1975- 1982). Năm 1982, ông được cử làm Phó ban Kinh tế Trung ương cho đến khi nghỉ hưu. Với những công lao đóng góp to lớn đối với sự nghiệp cách mạng cũng như công cuộc đổi mới đất nước, ông đã được được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh (năm 2006).
Trong quá trình hoạt động các mạng ở chiến trường miền Nam, đặc biệt giai đoạn công tác tại Đặc khu ủy Quảng Đà (1972 – 1973), ông Hồ Nghinh đã ghi chép công việc hàng ngày cũng như các cuộc họp bàn, kế hoạch rất tỉ mỉ. Những cuốn sổ nhật ký này đã theo ông suốt những năm tháng chiến tranh, khắp các chiến trường, trên mọi mặt trận công tác. Đó là những trang ghi chép mộc mạc, giản dị nhưng chứa đựng biết bao ý chí, nhiệt huyết trong cuộc đời làm cách mạng đầy hi sinh, gian khổ của chiến sỹ Hồ Nghinh.
Sau ngày ông mất (năm 2007), những cuốn sổ đã được gia đình cất giữ như những kỷ vật quý giá về ông. Năm 2020, gia đình ông đã hiến tặng ba cuốn sổ ghi chép này cho Bảo tàng Đà Nẵng. Những cuốn sổ này giờ đây được giới thiệu tại không gian trưng bày chuyên đề “Đà Nẵng – thành phố Anh hùng” của Bảo tàng. Nhìn từng trang giấy đã ngả màu thời gian ấy lại nhắc nhớ đến hai câu đối mà GS. Anh hùng Lao động Vũ Khiêu tặng cho ông Hồ Nghinh nhân dịp mừng thọ ông 90 tuổi:
“Mười bảy tuổi đi theo cờ Đảng, thề trung với nước, hiếu với dân, trải bao phen thử thách gian nan, chất cộng sản ngời lên Nhân, Trí, Dũng.
Chín mươi năm nhìn lại cuộc đời, là cháu Bác Hồ, con xứ Quảng, sống một mực thanh cao liêm khiết, tính nhân văn tỏa sáng nước, trời, mây”.
Nguyễn Thị Anh Đào
(Phòng Sưu tầm – Trưng bày và Bảo quản)
