Vào lúc 12h30 theo giờ Hàn Quốc (tức là 10h30 theo giờ Việt Nam) ngày 26/11/2022, tại Hội nghị toàn thể lần thứ 9 của Ủy ban Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương (gọi tắt là MOWCAP) diễn ra từ ngày 23/11 đến ngày 26/11/2022 tại Andong, tỉnh Gyeongsang Bắc, Hàn Quốc, “Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng, Việt Nam” chính thức được công nhận là Di sản tư liệu thuộc chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Hội nghị MOWCAP lần này đã xem xét và bỏ phiếu cho 13 hồ sơ của 07 nước thành viên đệ trình công nhận Di sản tư liệu Chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương; trong đó: Hàn Quốc, Indonesia, mỗi nước có 03 hồ sơ; Trung Quốc, Việt Nam, mỗi nước có 02 hồ sơ; Singapore, Iran, Bangladesh mỗi nước có 01 hồ sơ.
Cả 2 hồ sơ của Việt Nam đăng ký là Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn và Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (1689-1943) của tỉnh Hà Tĩnh đều được vinh danh.
Bà Nguyễn Thị Anh Thi, Thành uỷ viên, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng cho biết “Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn” là một hệ thống gồm 78 văn bản bằng chữ Hán và chữ Nôm (Hán Nôm) được khắc trên vách đá và hang động của danh thắng Ngũ Hành Sơn, với nội dung đa dạng, hình thức độc đáo, cùng nhiều thể loại văn học của các vị vua, quan triều Nguyễn, cao tăng, trí thức, có niên đại trải dài từ nửa đầu thế kỷ XVII đến thế kỷ XX.
Theo nhận định của các chuyên gia, đây là nguồn di sản tư liệu quý hiếm, độc đáo, không thể thay thế, được các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước quan tâm bởi những giá trị nhiều mặt về lịch sử, tôn giáo, địa lý, văn học, ngôn ngữ, nghệ thuật tạo hình, văn hóa và giáo dục.
Trong đó, ma nhai “Phổ Đà Sơn Linh Trung Phật” lưu giữ những “ký ức” về mối giao lưu kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội giữa Việt Nam với các nước trên con đường hàng hải xuyên khu vực cũng như vai trò của người phụ nữ Việt Nam trong hôn nhân quốc tế vào thế kỷ 17.
Ảnh Thác Bản Ma nhai Phổ Đà Sơn Linh Trung Phật (Động Hoa Nghiêm, Ngũ Hành Sơn)
Ảnh Các ma nhai trên lối vào động Tàng Chơn, danh thắng Ngũ Hành Sơn
Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn được các thành viên của MOWCAP đánh giá cao, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí mà UNESCO đưa ra như: tính xác thực và vẹn toàn; ý nghĩa khu vực; ý nghĩa về giới; có kế hoạch bảo tồn, phát huy giá trị bền vững và khoa học.
Với những giá trị nổi bật đó, Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn đã được Hội đồng MOWCAP đánh giá cao và công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Đây là di sản được công nhận ở tầm khu vực đầu tiên của thành phố Đà Nẵng.
Bà Nguyễn Thị Anh Thi, Thành uỷ viên, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng cho biết, sau khi được UNESCO vinh danh, thành phố Đà Nẵng sẽ nỗ lực hơn trong công tác bảo tồn bền vững và phát huy giá trị di sản này.