Sáng ngày 01 tháng 3 năm 2023, Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng long trọng tổ chức Lễ đón nhận Bằng công nhận Ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tại Di tích Danh thắng Ngũ Hành Sơn.
Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương trao bằng công nhận Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn là di sản tư liệu thuộc Chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương cho Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh.
Đến dự Lễ đón nhận, về phía Trung ương có Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban UNESCO Việt Nam Hà Kim Ngọc; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương; Trưởng ban Giáo dục Văn phòng đại diện UNESCO tại Việt Nam Miki Nozawa. Về phía khách quốc tế có đại diện Tổng Lãnh sự quán các nước: Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Nhật Bản, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Liên bang Nga. Về phía thành phố có Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh; Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Ngô Xuân Thắng; Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố Nguyễn Thị Anh Thi; Phó Chủ tịch UBND thành phố Ngô Thị Kim Yến cùng đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị trên địa bàn.
Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn là một hệ thống gồm 78 văn bản bằng chữ Hán và chữ Nôm (Hán Nôm) được khắc trên vách đá và hang động của danh thắng Ngũ Hành Sơn, với nội dung đa dạng, hình thức độc đáo, cùng nhiều thể loại văn học của các vị vua, quan triều Nguyễn, cao tăng, trí thức, có niên đại trải dài từ nửa đầu thế kỷ XVII đến thế kỷ XX. Tại động Hoa Nghiêm có 20 ma nhai. Động Huyền Không hiện đang lưu giữ 30 ma nhai, trong đó có ngự bút của vua Minh Mạng “Huyền Không Động”. Động Tàng Chơn có 20 ma nhai. Động Vân Thông có 02 ma nhai. Động Linh Nham có 03 ma nhai. Tại hang Vân Căn Nguyệt Quật, động Thiên Phước Địa, hang Vân Nguyệt Cốc có 03 bia ma nhai ngự bút của vua Minh Mạng năm 1837, khắc ghi tên hang, động.
Có thể nói Ma nhai ở danh thắng Ngũ Hành Sơn mang nhiều ý nghĩa và giá trị vượt ra ngoài ranh giới của một quốc gia, là loại hình di sản tư liệu quan trọng đối với khu vực châu Á – Thái Bình Dương và thế giới. Nó đặc trưng cho sự giao lưu, tiếp xúc và tiếp biến văn hóa giữa các nước Đông Á, biểu hiện cho tầm nhìn chiến lược biển, chính sách ngoại giao rộng mở, mềm dẻo của Việt Nam từ thời trung đại và được kế thừa cho tới ngày hôm nay. Bên cạnh đó, các bia ma nhai này cung cấp những thông tin quý giá về nghệ thuật chạm khắc đá thủ công của làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước.
Với những giá trị nổi bật đó, ngày 26-11-2022, tại Hội nghị toàn thể lần thứ 9 của MOWCAP, Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn được công nhận là di sản tư liệu thuộc Chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Phát biểu tại buổi lễ, bà Ngô Thị Kim Yến, Phó Chủ tịch UBND thành phố cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ, ủng hộ của Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Ngoại giao, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam, các cơ quan, đơn vị, chuyên gia, nhà nghiên cứu đã đóng góp trí tuệ, công sức trong việc xây dựng hồ sơ đề cử và bảo vệ thành công hồ sơ “Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn”. Đồng thời, đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao, UBND quận Ngũ Hành Sơn và các đơn vị liên quan thực hiện các giải pháp và phương án quản lý, bảo tồn danh thắng Ngũ Hành Sơn nói chung và Ma nhai Ngũ Hành Sơn nói riêng với định hướng bền vững, lâu dài và hiệu quả. Trong đó, chú trọng thực hiện có hiệu quả quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi danh thắng Ngũ Hành Sơn sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ làm công tác bảo tồn, bảo tàng. Tổ chức, kiểm tra, giám sát và bảo vệ nghiêm ngặt các Ma nhai. Ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ mới để phục vụ cho công tác quản lý, bảo tồn di sản Ma nhai một cách bền vững, khoa học và hiệu quả, mang tính thực tiễn cao. Đi đôi với công tác bảo tồn, phải tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá giá trị di sản tư liệu Ma nhai một cách thường xuyên và rộng rãi thông qua nhiều hoạt động, phương thức đa dạng nhằm nâng cao ý thức của người dân và du khách; giới thiệu những tư liệu quý này vào trường học để giáo dục truyền thống, nâng cao nhận thức trong thế hệ trẻ về giá trị và ý thức bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. Đẩy mạnh việc hợp tác quốc tế với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới để học tập và trao đổi kinh nghiệm về bảo tồn và phát huy giá trị di sản tư liệu.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Ngô Thị Kim Yến phát biểu tại buổi lễ
Trong khuôn khổ Lễ đón nhận bằng công nhận Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn là Di sản tư liệu thuộc chương trình Ký ức thế giới khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, Bảo tàng Đà Nẵng đã tổ chức triển lãm “Ma nhai Ngũ Hành Sơn – Di sản tư liệu thế giới khu vực Châu Á – Thái Bình Dương” giới thiệu hơn 20 thác bản ma nhai tiêu biểu, mang nhiều giá trị, ý nghĩa, phong cách, loại hình sẽ mang đến cho công chúng nhiều điều khám phá thú vị từ loại hình di sản này.
Triển lãm diễn ra từ ngày 01/3/2023 đến ngày 05/3/2023 tại khuôn viên phía trước động Âm phủ – Danh thắng Ngũ Hành Sơn, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng.
Trần Khánh Ly
(Phòng Giáo dục – Truyền thông)
