Đình Phong Lệ Bắc hiện nay tọa lạc tại phường Hòa Thọ Tây, quận Cẩm Lệ, cách Trung tâm Hành chính thành phố Đà Nẵng khoảng 9 km về phía Tây Nam
Đình Phong Lệ Bắc còn gọi là Dinh Ông, vì đây vốn là ngôi miếu thờ Ông Hổ của làng Phong Lệ Bắc, được xây dựng từ thời Tự Đức thứ 8 (1855). Đến nay, niên đại xây dựng vẫn được lưu trên cây xà cò của đình bằng dòng chữ Hán:
嗣 徳 捌 年 歲 次 乙 卯 四 月 吉 日 本 社 仝 造
Dịch nghĩa: “Ngày tốt tháng 4 năm Ất Mão niên hiệu Tự Đức thứ tám, bổn xã đồng tạo”.
Từ đó đến nay, đình đã trải qua 05 lần trùng tu, tôn tạo, lần cuối được đầu tư trùng tu toàn bộ vào năm 2015 nhưng vẫn giữ nguyên kiến trúc ban đầu.
Trong kháng chiến chống Pháp, với lợi thế nhiều cây cối xung quanh rậm rạp và nằm xa khu vực dân cư nên lực lượng cách mạng ở địa phương lấy đình Phong Lệ Bắc làm nơi hội họp tuyên truyền, vận động xây dựng lực lượng, thành lập chi bộ Đảng, kết nạp đảng viên.
Trong kháng chiến chống Mỹ, đình Phong Lệ Bắc là nơi gặp gỡ, liên lạc giữa cán bộ nằm vùng với cơ sở cách mạng nòng cốt trong giai đoạn Mỹ – Ngụy tăng cường chiến dịch “Tố cộng, diệt cộng”. Từ năm 1969 cho đến năm 1970 tại đình nhiều cuộc họp quan trọng đã diễn ra, kết nạp nhiều đảng viên ở Hòa Thọ, là nơi làm bàn đạp cho lực lượng cách mạng của địa phương tiến hành diệt ác phá kèm.
Đình Phong Lệ Bắc được xây dựng theo lối kiến trúc một gian hai chái, mặt đình xoay về hướng Tây, tường xây, mái lợp ngói âm dương. Đình có chiều dài 7,96m, rộng 7,53m, tường dày 0,2m. Nội điện có ba gian thờ: gian giữa thờ thần, hai bên thờ tiền hiền và hậu hiền. Gian giữa có treo bức hoành phi chữ Hán đại tự: 豐 亭 繼 祀 nghĩa là “Phong đình kế tự” (Kế tục việc thờ cúng ở đình Phong Lệ); lạc khoản ghi ngày 16 tháng 3 năm Tân Tỵ. Hội đồng tộc biểu đồng phụng lập.
Kết cấu đình theo lối kèo chuyền, đầu các cấu kiện gỗ được trang trí hình rồng. Có bốn hàng cột bằng gỗ, mỗi hàng có năm cột. Cột cái cao 3,5m, đường kính 0,15m; cột hiên cao 2,15m, đường kính 0,15m. Bờ nóc đình trang trí hình “lưỡng long triều nguyệt’, bốn đầu bờ mái trang trí long, lân, quy, phụng. Phía trước là bình phong cao 1,65m, trên có đắp hình búp sen, mặt trước bình phong đắp hình long mã, mặt sau đắp hình phụng chầu trời.
Hàng năm, tại đình Phong Lệ Bắc, nhân dân địa phương thường tổ chức các lễ cúng vào các ngày:
– 1-1 (âm lịch): Lễ Minh niên, cúng đầu năm.
– 25-1 (âm lịch): Lễ vía Bà.
– 16-3 (âm lịch): Lễ kỳ phước cúng tiền hiền và hậu hiền, cầu an.
-23-6 (âm lịch): Lễ vía Cô.
– 25-12 (âm lịch): Chạp mả âm linh, cúng những người siêu mồ lạc nấm.
Đình Phong Lệ Bắc đã được công nhận di tích lịch sử cấp thành phố tại Quyết định số 10227/QĐ-UBND ngày 24 tháng 12 năm 2007 của Ủy Ban nhân dân thành phố Đà Nẵng.
BTĐN
