Trong quá trình phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch thành phố, mặc dù đội ngũ hướng dẫn viên (HDV) du lịch và công tác quản lý Nhà nước trên lĩnh vực này có chuyển biến tích cực, tuy nhiên cũng lộ rõ những bất cập cần sớm được chấn chỉnh nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp cũng như bảo vệ một môi trường du lịch lành mạnh.

Khách du lịch tham quan Bảo tàng Điêu khắc Chăm

Thẻ giả, bằng giả, thuyết minh sai

Theo Sở Du lịch thành phố, từ tháng 1-2017 đến nay, Thanh tra sở đã phát hiện 14 trường hợp HDV giả và giả mạo giấy tờ trong hồ sơ đề nghị cấp thẻ HDV, đã xử lý và xử phạt 5 trường hợp, chuyển Công an thành phố điều tra 2 trường hợp.

Công an thành phố đang điều tra đường dây in thẻ giả, bằng giả và chuẩn bị khởi tố trong thời gian tới. Trước sức phát triển “nóng” của thị trường khách, một số HDV tiếng Trung, Hàn có biểu hiện xuống cấp về đạo đức, nặng về lợi ích kinh tế, bỏ đoàn, cắt xén các dịch vụ trong chương trình tour, chèn ép khách vào các điểm mua sắm; ít chịu nâng cao trình độ kiến thức, kỹ năng phục vụ.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp sử dụng “Sitting guide” (HDV có thẻ nhưng còn hạn chế năng lực) để đối phó với cơ quan chức năng và tiếp tay cho người nước ngoài hướng dẫn trái phép, thiếu kiến thức và đạo đức nghề, giảm chất lượng của HDV.

Đơn cử, cuối tháng 3-2018, Sở Du lịch thành phố Đà Nẵng đã tiếp nhận và xử phạt trường hợp bà Wang Jihong (SN 1970, quốc tịch Trung Quốc) được Chi nhánh Công ty TNHH Du lịch Eviva tại Đà Nẵng bảo lãnh gia hạn tạm trú đến ngày 23-3-2018 với mục đích du lịch.

Nhưng ngày 26-2-2018, bà Wang Jihong tham gia và có lời thuyết minh sai lệch về lịch sử và văn hóa Việt Nam cho nhóm khách 4 người khi nhóm này tham quan tại Bảo tàng Đà Nẵng. Thời điểm trên, bà Wang Jihong nói áo dài Việt Nam xuất phát từ sườn xám của Trung Quốc và Việt Nam trước đây là một khu vực nhỏ thuộc Trung Quốc.

Sở Du lịch đã có Công văn đề nghị Công an thành phố Đà Nẵng xử lý Chi nhánh Công ty TNHH Du lịch Eviva tại Đà Nẵng về hành vi không thực hiện đúng trách nhiệm của đơn vị bảo lãnh nhập cảnh người nước ngoài; đồng thời gửi văn bản đề nghị Cục Quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an) đưa trường hợp bà Wang Jihong vào diện chưa cho nhập cảnh vào Việt Nam và xem xét lại việc thực hiện bảo lãnh nhập cảnh cho khách du lịch của Chi nhánh Công ty TNHH Du lịch Eviva tại Đà Nẵng.

Sở này cũng đã xử phạt 12,5 triệu đồng đối với ông Trần A Hùng, có số thẻ HDV 148161680 (ngôn ngữ Trung Quốc) là HDV hướng dẫn cho đoàn khách Trung Quốc trên, về hành vi “Không quản lý khách du lịch theo hợp đồng hoặc chương trình mà doanh nghiệp lữ hành đăng ký”.

Trong 6 tháng đầu năm nay, thông qua công tác kiểm tra, Sở Du lịch thành phố đã phát hiện 5 người nước ngoài có dấu hiệu vi phạm hướng dẫn du lịch trái phép (gồm 1 người Trung Quốc và 4 người Hàn Quốc), đã xử phạt 5 trường hợp với số tiền 90 triệu đồng; xử phạt 13 trường hợp với số tiền 46,7 triệu đồng về vi phạm hoạt động hướng dẫn du lịch tại khu, điểm du lịch.

Khách du lịch tham quan Bảo tàng Đà Nẵng. Ảnh: KHÁNH HÒA

Giữ gìn hình ảnh thành phố du lịch

Bên cạnh những bất cập nảy sinh trong đội ngũ HDV du lịch, ông Trần Trà, Chủ tịch Chi hội HDV Du lịch Đà Nẵng còn cho rằng, vài năm trở lại đây, nghề HDV du lịch đối mặt với nhiều rủi ro, nguy hiểm, thậm chí đã xuất hiện những vụ việc HDV bị đe dọa, hành hung ngay trên địa bàn thành phố.

Mới đây nhất là trường hợp HDV Phúc Văn T. (SN 1987), HDV tiếng Việt thuộc Chi hội HDV Du lịch, do Hiệp hội Du lịch thành phố Đà Nẵng quản lý đã bị nhân viên nhà xe Hải Vân hành hung, dẫn đến bị chấn thương, nhập viện vào chiều 12-6.

“Đây là điều đáng lo ngại, các cơ quan chức năng như Sở Du lịch, Công an… cần kiên quyết xử lý, chấn chỉnh nhằm góp phần bảo vệ quyền lợi chính đáng của người HDV; đồng thời, gìn giữ hình ảnh thân thiện, mến khách mà thành phố đã dày công xây dựng trong nhiều năm qua”, ông Trần Trà cho hay.

Theo ông Đoàn Hải Đăng, Phó Chủ tịch Hội Lữ hành Đà Nẵng, đối với những nước có nền du lịch phát triển mạnh như: Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản… những vi phạm về HDV hay kinh doanh không lành mạnh đều bị xử phạt rất mạnh, đơn cử tại Thái Lan khi phát hiện HDV sử dụng thẻ giả, có thể bị phạt với số tiền lên tới 5.000 USD/trường hợp (hơn 100 triệu đồng).

Ông Nguyễn Xuân Bình, Phó Giám đốc Sở Du lịch cho biết, để chấn chỉnh và nâng cao chất lượng đội ngũ HDV du lịch, Sở Du lịch có văn bản yêu cầu các doanh nghiệp lữ hành triển khai rà soát, thống kê lượng khách, HDV và người nước ngoài làm việc tại doanh nghiệp; có chính sách ưu đãi và chủ động thu hút HDV chất lượng từ các địa phương khác; đồng thời, chuẩn bị xây dựng bài thuyết minh du lịch Đà Nẵng dịch sang các ngôn ngữ Trung Quốc, Hàn Quốc để tránh tuyên truyền sai lệch về văn hóa, lịch sử… góp phần bảo đảm giữ gìn môi trường du lịch thành phố.

Còn theo ông Trần Trà, với 1.381 hội viên, Chi hội HDV Du lịch Đà Nẵng là “ngôi nhà chung” của cộng đồng HDV du lịch trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Chi hội thường xuyên tiếp nhận các thông tin phản ánh về những trở ngại trong quá trình tác nghiệp cũng như lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của các HDV.

Để hỗ trợ cũng như góp phần nâng cao đạo đức nghề nghiệp, chuyên môn nghiệp vụ của hội viên, Chi hội HDV Du lịch Đà Nẵng lập trang web cũng như trang mạng xã hội facebook để ban chủ nhiệm và các thành viên tương tác thường xuyên, qua đó tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến hoạt động du lịch nói chung, HDV nói riêng.

Đồng thời, các hội viên cùng cam kết cương quyết bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ của quốc gia, dân tộc; lên án các hành vi xuyên tạc lịch sử hay làm ảnh hưởng, mất uy tín của cộng đồng HDV du lịch ở Đà Nẵng.

“Bất cứ lúc nào tiếp nhận những thông tin liên quan đến quyền lợi chính đáng hoặc các hành vi vi phạm đạo đức hành nghề của hội viên, chúng tôi đều phối hợp chặt chẽ, kịp thời với Sở Du lịch, Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng và các cơ quan chức năng để làm rõ với mục tiêu cao nhất là gìn giữ hình ảnh thành phố cũng như góp phần xây dựng môi trường du lịch Đà Nẵng lành mạnh, thân thiện” ông Trần Trà khẳng định.

Tính đến hết tháng 5-2018, tổng số HDV du lịch trên địa bàn thành phố là 3.631 người, trong đó có 1.209 HDV nội địa và 2.422 HDV quốc tế. Riêng trong tháng 5 năm 2018, Sở Du lịch thành phố cấp 60 thẻ HDV (trong đó cấp mới 32 thẻ HDV quốc tế và 9 thẻ HDV nội địa, cấp đổi 15 thẻ HDV quốc tế và 3 thẻ HDV nội địa, cấp lại 1 thẻ HDV quốc tế).

Bài và ảnh: HOÀNG LINH