CHIẾC MẶT NẠ CỦA NGƯỜI CƠ TU

Đối với người Cơtu, mặt nạ là một vật phẩm trang trí không thể thiếu ở các ngôi nhà Gươl, nhà mồ và trong các lễ hội dân gian. Theo quan niệm của đồng bào, nhà Gươl là sức mạnh, là biểu tượng thiêng liêng nhất của cả làng và mặt nạ là vật bảo vệ không thể thiếu ở mỗi Gươl. Càng nhiều mặt nạ ở nhà Gươl và ở những nơi thiêng liêng như vậy càng tăng thêm sức mạnh xua đuổi tà ma bên ngoài, ngăn không cho ma xấu quấy nhiễu đến đời sống dân làng. Nhờ có mặt nạ ở Gươl mà dân làng yên tâm, không còn lo sợ.

❇ Ngoài ra, những chiếc mặt nạ cũng xuất hiện nhiều trong các nhà mồ. Người già Cơ Tu thường mong muốn rằng sau khi họ chết đi, họ được con cháu chôn cất trong một nhà mồ thật đẹp, đúng quy cách truyền thống và những chiếc mặt nạ bảo vệ linh hồn của người đã khuất. Nhờ có mặt nạ mà hồn người chết trong nhà mồ không bị làm khổ, không bị ma xấu quấy nhiễu.
Để đục, chạm trổ những chiếc mặt nạ mang được cái hồn của người Cơtu là cả một quá trình lao động sáng tạo miệt mài, tỉ mỉ, không phải nghệ nhân nào cũng làm được. Từ mắt, mũi, miệng đến những chi tiết khác như trán, má, cằm… được cách điệu với đường nét tạo hình hết sức hoang sơ. Chỉ với một đường khoét lõm ở đuôi mắt, một đường cong trên má, đủ để thể hiện được tính cách của chiếc mặt nạ: hung dữ hay hiền lành. Màu trắng, đỏ, đen là những màu chính và cơ bản thể hiện trên mặt nạ. Tùy theo tính cách của mỗi chiếc mặt nạ mà người nghệ nhân có cách phối màu, tô vẽ riêng nhằm tạo ra nhiều khuôn mặt với nét đặc trưng, biểu cảm khác nhau để phản ánh tâm tưởng của đồng bào muốn vươn tới cuộc sống thiện lành, xóa bỏ, ngăn chặn điều dữ ác, tai ương
Mặt nạ được xem như là một vật phẩm liên quan đến thần linh, được cất giữ ở nơi trang trọng trong nhà Gươl và chỉ được sử dụng trong các lễ hội có liên quan đến thần linh, thể hiện đời sống tín ngưỡng của cộng đồng người Cơ tu